AVRUPA'NIN ALTYAPI KULÜPLERİ ARAŞTIRMASI
UZUN zamandır, aklımda giderek büyüyen bir istatistik bilgi çalışması yapmak için fırsat kolluyordum.  
Çarşamba, 29 Temmuz 2020
Değerli Futbolseverler merhaba,
Altınordu Futbol Akademisi (ALFA) olarak, Avrupa’nın tüm üst düzey kulüplerinin futbol akademileriyle iyi ilişkilerimiz var..
Bu ilişkilerin bu kadar iyi gelişmesinde 3 kişinin aslan payı var; Dış İlişkiler Yönetmenimiz Aydın Güvenir, Yurtdışı Temsilcilerimiz Murat Korkmaz ve Yasin Özçelik..

Altınordu Organizasyonu bünyesinde (Bölge Futbol Okulları hariç) “A Takım + Niğde Anadolu + Akademi + Merkez Futbol Okulu” 50 Tam Zamanlı Antrenör görev almaktadır..

10’u “Üstatlar-Beyaz Saçlılar”, 20’si “Tecrübeliler” ve 20’si “Geleceğimiz-Gençlerimiz”.. 
Coronavirüs belası nedeniyle evlere kapanmak zorunda kaldığımız günlerde boş durmadık..

Organizasyonumuzda eğitim almakta olan tüm evlatlarımıza gerek fit kalmalarını sağlamak ve gerekse meslek bilinci oluşturmak amaçlı olarak internet ortamında eğitimler verdik..

Uzun zamandır, aklımda giderek büyüyen bir istatistik bilgi çalışması yapmak için fırsat kolluyordum.

1. Profesyonel Futbol mesleğinde “Yetiştirici Kulüp” olarak anılmanın kriterleri, ölçüleri neler acaba?
2007 yılında sıfırdan başlamıştık. Beşinci yılın sonunda çok sıkıntılı bir “Hicret” dönemi yaşamıştık. Sonuç olarak çoğu acı, keder ve sıkıntı, azı mutluluk dolu 13 yılı geride bıraktık.

2. Acaba Avrupa Futbolu Yetiştiricilik kulvarında neredeyiz ? Hangi seviyedeyiz ?
Avrupa’nın en üst seviye kulüplerini biliyorduk, akademileri ile saha içi ve saha dışı ilişkilerimiz çok iyi idi ama Avrupa’da onların dışında da koskocaman bir futbol dünyası vardı.. Altyapısına önem veren diğer kulüpleri tam olarak bilemiyorduk, sadece kulaktan dolma sözlerle biliyorduk..

İşte bu fırsatı Coronavirüs nedeniyle evlere kapanma döneminde yakaladık. 
Yukarıda belirttiğim 20 genç antrenörümüzün, idari personelimizin ve oyuncu izleme ekibimizin de içinde olduğu 40 kişilik bir ekip halinde kolları sıvadık. 

2 aylık bir çalışma sonucunda Avrupa’nın Altyapı Kulüpleri’ni ortaya çıkardık.. Hem de 2 sezonluk.. 2018/19 ve 2019/20 Corona duruşuna kadar..

Bu çalışmada “Merkez Ofis” olarak sevk, idare ve kontrol görevlerini yapan Aydın Güvenir, Uğur Atik, Ahmet Furkan Can, Caner Ferizcan ve Can Kızıltan’a teşekkürlerimi sunuyorum..

Yazımın devamında "Altyapı" kelimesini kullanmayacağım, çünkü ben altyapı denince “fiziksel” bir şey, yol, su, kanalizasyon vs. algılıyorum. Bunlar belediyelerin işleri..
Futbolcu Yetiştiriciliği sadece “fiziksel”, yani elle tutulur gözle görülür bir iş değil ki!.. İçeriğinde “psikososyal” tarafı azımsanmayacak kadar önemli olan ve merkezinde genç insan olan bir meslek..

Yeri gelmişken belediyelerin de artık profesyonel futboldan çekilmeleri gerektiğini düşünüyorum, bunu da arada söylemiş olayım.. Belediyelerin sportif alanda asli görevleri, kendi beldelerinde yaşamakta olan öz çocuklarını/öz gençlerini amatör sporlara ve özellikle olimpik sporlara yönlendirmek olmalıdır.
Yaşım 65, birçok belediye başkanımızdan yaşça büyüğüm.. Onlara bir ağabey gibi seslenmek hakkımdır..
Sevgili Belediye Başkanlarımız, kendi ilinizden, ilçenizden birkaç tane Olimpiyat Oyuncusu çıkarsanız ömür boyu gurur duymaz mısınız?.. Bütün belde halkı gurur duymaz mı?
Kendi kentiyle, beldesiyle alakası olmayan 25 tane futbolcuyu bir araya getirip şampiyonluklara oynamak, kıt kaynaklarımızı günlük başarılara, egolara ve popülizme mahkum etmek, sizce doğru mu Allah aşkına?..  
Türk Futbol Kabristanı’nda ebediyete uğurladığımız yüzlerce kulüp ismi var.. Bazıları küllerinden tekrar doğuyor, tekrar ebediyete intikal ediyor, kimse ders çıkarmıyor!.
Bir heves, taşıma suyu ile ittir kaktır şampiyon oluyorsunuz, sonra bir üst ligde tutunmak için girdabın içinde debelenip duruyorsunuz!.. Sonra da nerden girdim ben bu işe diyorsunuz!..
LÜTFEN.. Artık belediyelerimiz profesyonel futboldan çekilsin LÜTFEN.. Çok istiyorlarsa amatör futbola destek versinler..

Konumuza dönelim; yukarıda anlattığım nedenlerden dolayı altyapı yerine Öz Kaynak Sistemi, kısaca (ÖKS) diyoruz, sporcu evlatlarımızı da altyapı oyuncusu değil, ÖKS Oyuncusu olarak tanımlıyoruz..

Bu istatistik çalışmamızda neleri aradık ;

1. Avrupa kulüplerinin  A takım kadrolarında kaç tane ÖKS Oyuncuları vardır?
2. ÖKS Oyuncuları A Takımlarının maçlarında toplam kaç dakika süre almıştır?

Benim için çok çook faydalı bir çalışma oldu..
Artık Avrupa’da ilişki içinde olacağımız kulüpleri 2 gruba ayırmış bulunuyoruz;

1. “Potansiyel Müşteri” Avrupa Kulüpleri :

Bu toprakların 200 çocuğuna/gencine tam zamanlı olarak  “ileri futbol eğitimi” vermeye çalışıyoruz. Eğitimimiz parasız yatılı.. Velilerden maddi hiçbir şey istemiyoruz.. Sistemin sürdürülebilirliği için sistemin kendisinin “para” kazanması lazım..
Avrupalı ünlü kulüplerle sezon içinde sportif temaslar yapıyoruz. Biz gidiyoruz, onlar geliyorlar.. Bir yandan ÖKS oyuncularımız yurt dışında oynama deneyimleri kazanırken, diğer yandan ünlü kulüplerin sürekli radarında oluyoruz..  

2. “Yetiştirici Kimlikli” Avrupa Kulüpleri :

“Futbol Mesleği” devamlı kendini yenileyen, odaklanmaya ve araştırmaya dayalı bir sektör oldu.. Kendisini geliştirmeyen, değiştirmeyen, rakamlara, istatistiklere ve ilişkilere önem vermeyen kaybolur gider !..
İşte bu “Yetiştirici Kimlikli” Avrupa kulüplerine daha sık gideceğiz.. Her gittiğimizde kendimizi test etmiş olacağız..
Oralarda gözlemler, görüşmeler yapacağız. Yapıyoruz zaten ama şimdi bu çalışma sonunda hangi kulüpler olduğunu daha iyi biliyoruz.. İstatistik çalışmamızın tümünü buraya yazmaya, tablolarını dökmeye sayfalar yetmez..
İsteyene göndeririz, her şeyi paylaşmaya hazırız, yeter ki artık “ÜRETELİM”, YETER Kİ ARTIK YETİŞTİRMEYE MERAM EDELİM, ÜLKE OLARAK BU İŞE SOYUNALIM.

Ben önce nasıl bir veri tabanı oluşturduğumuzu yazacağım. Sonra da bana göre önem verdiğim bazı saptamaları sizlerle paylaşacağım.

• Veri Tabanı ile ilgili bilgiler ;

1. Toplamda Avrupa’nın 32 ligini ve 528 takımını araştırdık.

2. 2018/19 sezonu ve 2019/20 sezonun Coronavirüs nedeniyle liglerin tatil edilmesine kadar olan maçları inceledik.. Böylece 2 sezonu karşılaştırma imkanımız da oldu..
3. Bir Takımın ÖKS Oyuncusu sıfatını almak için, 18 yaşından önce en az 1 yıl o kulübün futbol akademisinde eğitim almış olma şartı vardır. 1 yıl eğitim almış olsa da kabul ettik. Ancak, 18 yaşını bitirdikten sonra profesyonel sözleşme yapılarak transfer edilen çaylak profesyoneller dahil edilmemiştir.
4. Bu yazımda 2019/20 sezonu pandemiye kadar olan maçların rakamlarını yorumlamaya çalışacağım..
5. A takımlarında kendi ÖKS Oyuncularına Süre Verme Oranı % 25’in üzerinde olan takımları “En İyiler” olarak belirledik. İstisnai olarak, 5 Büyük Lig’de Almanya’dan hiç olmazsa 1 takım girebilsin diye % 19 ve üzerini aldık.
6. Sonuç olarak 528 takım içinde % 25’i geçen takım sayısı 58, yani % 11.. Buradan da futbolda yetiştiriciliğinin herkesin harcı bir iş olmadığı ortaya çıkıyor..
7. En üst lige “1. Seviye Lig” diyoruz. Yani bizdeki TFF Süper Lig karşılığı..
8. Bir altındaki lige “2. Seviye Lig” diyoruz. Yani bizdeki TFF Birinci Lig karşılığı..  
9. Verileri iki ayrı tabloda ayrıştırdık;
9.1 Ülkelere Göre, Takımların kendi ÖKS Oyuncularına Süre Verme İstatistiği..
9.2 Kulüplere göre, Takımların kendi ÖKS Oyuncularına Süre Verme İstatistiği..
10. Takımları 3 ayrı guruba ayırdık ;
10.1  A Grubu : 5 Büyük Lig > Fransa, İspanya, İngiltere, Almanya, İtalya.
10.2  B Grubu : “1. Seviye” diğer 18 Lig > İsviçre, Norveç, Çekya, Danimarka, İskoçya, Hollanda,  İsveç, Avusturya, Polonya, Sırbistan, Ukrayna, Romanya, Rusya, Hırvatistan, Belçika, Türkiye, Portekiz, Yunanistan.
10.3  C Grubu :  “2. Seviye” 9 Lig > Hollanda, İspanya, İngiltere, Türkiye, Portekiz, Fransa, İtalya, Almanya, Belçika.
Not : Yukarıdaki grupların ülke sıralamaları iyiden kötüye doğrudur..

ÖKS Oynatan Takımların Ülkelere Göre Sıralaması (Tabloyu görmek için link üzerine tıklayınız

11. 2019/20 Sezonu 1. Seviye Liglerde Ülkelere göre takımların kendi ÖKS Oyuncularına Süre Verme İstatistiği (23 ülke üzerinden) :
1. Çarpıcı bir oran ile başlayayım ; İncelediğimiz toplam 32 Ligde yer alan kulüplerin A takımlarında kendi ÖKS oyuncularına süre verme oranı sadece % 9 !..  Yani 11 oyuncudan sadece 1 tanesi ÖKS oyuncusu!.. 
2. ÖKS Oyuncularına süre vermede 5 Büyük Lig’de Fransa ve İspanya % 11 ile başı çekiyor. 
3. Futbolun beşiği İngiltere’de % 10.. Yani buradan şunu anlıyorum. ÖKS oyuncuları A takımlarında oynamadan ya amatöre dönüş yapıyorlar ya da daha alt liglerde şanslarını aramak için ayrılıyorlar.. 
4. Almanya da beni şaşırttı. A Takımlarında ÖKS oyuncularına sadece % 6 oranında yer veriyorlar.. Futbolda son 20 yılda en çok yatırım yapan ülke olmalarına ve disiplinli, ilkeli çalışma prensipleri olmasına rağmen, kendi ÖKS oyuncularına A takımlarında süre verememeleri ilginç !.. 
5. Hele Akdeniz’li İtalya !.. Yetiştiricilikte neredeyse hiç yoklar, % 3 !.. Bizimle ayni!..
6. En başarılı ülke hiç beklemediğim bir şekilde İsviçre çıktı. İsviçre 1. Seviye Ligi kulüpleri A takımlarının maçlarında ÖKS Oyuncularına % 19 oranında süre veriyorlar.
7. İsviçre’yi Norveç, Çekya ve Danimarka % 16 ile talip ediyorlar. İskoçya % 14. En büyük yetiştirici ülke Hollanda 1. Seviye Liginde % 13, 2. Seviye liginde % 25.. Fransa % 11, İngiltere ve Almanya % 9..
8. Çaylak Yıldız Oyuncu yetiştirmekle ünlü Portekiz, ÖKS oyuncularına 1. Seviye liginde sadece % 3 süre veriyor, 2. Seviye liginde ise % 8 !.. Portekiz’i çok daha yüksek bekliyordum..
9. Türkiye % 3 ile sondan üçüncü.. Altımızda Portekiz ve Yunanistan var..  

12. 2019/20 Sezonu 2. Seviye Liglerde Ülkelere göre takımların kendi ÖKS Oyuncularına Süre Verme İstatistiği (9 ülke üzerinden) :
1. Beklediğim gibi Hollanda % 24 ile birinci.. 
2. Hemen arkasında % 10 İspanya, var. İspanya 1. Seviyede % 13 ile ÖKS oynatırken, 2. Seviye’de daha fazla ÖKS oynatması beklenirken daha düşük % 9 !.. 
3. İngiltere ve Türkiye % 9.. Bizim bu rakam keşke istemli bir sonuç olsaydı. Çünkü bu rakamın ardında Eskişehirspor başta olmak üzere transfer tahtası kapalı olan 1. Lig kulüplerimizin mecburiyetten öz kaynağa yönelmeleri var!..
4. Portekiz, % 8. Fransa % 7..  Bu 2 ülkenin 2. Seviye liglerinde daha çok ÖKS oyuncusu bekliyordum!..
5. Hayretim % 3 ile Almanya’ya !.. Yahu Almanlar 2. Seviye Liglerinde daha fazla ÖKS oyuncusu oynatıyor sanıyorduk. Meğerse öyle değilmiş, araştıracağız..  
6. Şaşkınım !.. “Futbol Yetiştiriciliği”nde önder ülke konumunda olan Belçika, 2. Seviye liginde sadece % 3 ÖKS oyuncusu oynatıyor !.. Demek gençleri 3. ve 4. Seviye Liglerde değerlendiriyorlar.. Bunlara da bakacağız..

ÖKS Oynatan Kulüplerin Sıralama Tablosu  (Tabloyu görmek için link üzerine tıklayınız

13. Biraz da Kulüpler özelinde bakalım :
1. Kulüplerde 10’ar takımla İspanya ve Hollanda “Yetiştiricilik”te başat ülkeler.. 
2. Süre vermede 5 Büyük Lig’de Fransa ile İspanya % 11 ile birinci.. 
3. 5 Büyük Lig’de en başarılı takımlar 2 tane Bask Bölgesi takımı; Real Sociedad % 37 ile birinci, Athletic Bilbao % 35 ile ikinci.. Barcelona % 34 ile üçüncü.. Bunlar büyük başarılar*** Hem kendi ülkende hem Avrupa’da şampiyonluklara koşacaksın. Sürenin yarısını kendi ÖKS oyuncularına vereceksin.. Oooff, offfff.. 
Şapka çıkarmak, gıpta etmek, hırslanmak ve de vıdı vıdı etmeden çalışmak.. 
4. “1. Seviye” Liglerde en başarılı kulüp, Çekya’dan Sigma Olomouc % 57.. Yani sezon boyu oynanan maçlarda toplam maç süresinin yarısından fazlasını kendi Öz kaynağından yetişmiş oyuncusuna veriyor.. Alkışlıyorum *** 
5. Norveç’ten Stabaek % 48 ile ikinci..
6. Hollanda Ligi'ni 2.ci bitiren AZ Alkmaar, % 43 .. Müthiş bir rakam.. Tüm sezonun maçlarını neredeyse yarı yarıya ÖKS Oyuncuları ile şampiyonluk hedefiyle oynamış *** Helal *** 
7. Dördüncü sırada % 42 ile Ukrayna’dan Dinamo Kiev var.. 
8. En ünlü yetiştirici kulüp Ajax % 37 ile yedinci.. Ama şampiyon.. % 37 oranında ÖKS oyuncusu oynatarak şampiyon olmak ne güzel bir duygu.. Allah bize yaşatır inşallah..
9. Hollandalılar Ajax II, PSV II, AZ II ve Utrecht II, 2. Seviye Liglerde ikinci takımlarını oynatıyorlar, yani gençleri orada pişiriyorlar..  
10. Ayni şekilde Portekiz’de de 2. Seviye liglerinde Benfica II ve Porto II kulüpleri gençlerine şans veriyorlar..
Bu alt liglerde “İkinci Takım” oynatma konusunu ülkemizde bir türlü gerçekleştiremedik!.. 
Zor kriterler koy, taşın altına elini koyana ve becerene yol ver.. Yol verin ki ilerleyelim beyler.. 
11. 5 Büyük Lig’de Almanya’dan % 20 oranında süre veren kulüp yok!.. En ünlü yetiştirici kulüplerden Köln bile ancak % 19 oranında ve sadece 4 ÖKS oyuncusuna süre verebiliyor!.. 
12. En iyi değerleri bulduğumuz 58 takım içinde 10 ÖKS oyuncusu, 913’er dakika ve ortalama % 34 oranında süre veriyorlar..

Sonuç : İyi bir Yetiştirici Kulüp olmanın kriterlerini, ölçülerini çıkarmış olduk ;

Ölçme Metodu : Bir sezon boyunca A takımda kendi ÖKS oyuncularına verdiğin süre..

1. En az 10 ÖKS oyuncusuna (evladına) süre vereceksin.
2. Bu süre vereceğin en az 10 ÖKS oyuncusunun her birini ortalama en az 900 dakika sahada tutacaksın. 
3. ÖKS oyuncularının sahada aldığı sürenin, toplam süreye oranı en az % 34 olacak.. 

13. Tabloda her takımın kadrosunda süre verdiği ÖKS Oyuncusu sayılarını da verdik.
14. Tablonun sonunda da sezon sonu puan cetvelindeki derecelerini yazdık.. 
15. Yorumlanacak, incelenecek çok parametre var.. 
16. Biz Altınordu A Takımı olarak bu sezon bu kriterlere yaklaştık. Ortalama 10 ÖKS oyuncumuza, ortalama 802’şer dakika ve % 29 oranında süre vererek, hedeflerden birini tutturduk, diğer ikisinde de yaklaştık.. 
17. Türkiye’de “1. Seviye” liglerde en başarılı kulüp 6 ÖKS oyuncusuna % 18 süre veren Trabzonspor.. İkinci ise 8 ÖKS oyuncusuna % 15 süre veren Gençlerbirliği.. Her iki kulübümüze de helal olsun ***  
18. Bizim “Hazırlayıcı Takımımız” Niğde Anadolu FK ise, TFF 2. Lig’de (yani 3. Seviye Lig) neredeyse tam kadro ÖKS Oyuncusu ve 19 yaş sporcularımızla oynadık.. Bayağı hırpalandılar ama kanatları çıkmaya başladı hepsinin.. 

19. Ne kadar çok maç, o kadar tekrar demek..
20. Ne kadar “Zor Seviye” Maç, o kadar üzerine koymak demek.. 


Sağlık ve Esenlikler diliyorum,
Kurban Bayramımız kutlu olsun,

Seyit Mehmet ÖZKAN
Altınordu Arması Yediemini